Η Ελλάδα καταδικάστηκε εκ νέου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη μη συμμόρφωσή της με την απόφαση του 2014 σχετικά με τον παράνομο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) στον Σκοπό Ζακύνθου, που βρίσκεται εντός των ορίων του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου, φυσικού οικοτόπου της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.
Η νέα απόφαση επιβάλλει στην Ελλάδα κατ’ αποκοπήν πρόστιμο 5,5 εκατομμυρίων ευρώ και χρηματική ποινή 12.500 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης στην πλήρη συμμόρφωση με την παλαιότερη απόφαση.
Το Δικαστήριο είχε ήδη κρίνει πριν από έντεκα χρόνια ότι ο ΧΥΤΑ στον Σκοπό λειτουργούσε παράνομα και επικίνδυνα, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Ο χώρος είχε χαρακτηριστεί κορεσμένος και δυσλειτουργικός, ενώ η χωροθέτησή του εντός προστατευόμενης περιοχής αντίκειται στις ευρωπαϊκές οδηγίες για τα απόβλητα και την προστασία της βιοποικιλότητας.
Παρά τη σαφή εντολή του 2014 για παύση λειτουργίας και αποκατάσταση του χώρου, η Ελλάδα δεν προχώρησε στις απαραίτητες ενέργειες. Ο ΧΥΤΑ συνέχισε να δέχεται απορρίμματα έως τα τέλη του 2017, ενώ δεν υπήρξε ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης ή αποκατάστασης.
Με τη σημερινή απόφαση στην υπόθεση C-368/24 (Επιτροπή κατά Ελλάδας), το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπιστώνει ότι η χώρα μας παραβίασε εκ νέου τις υποχρεώσεις της, καθώς δεν έλαβε «όλα τα αναγκαία μέτρα» για την εκτέλεση της αρχικής απόφασης.
Η Ελλάδα υποχρεώνεται:
- Σε καταβολή κατ’ αποκοπήν ποσού 5.500.000 ευρώ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
- Σε ημερήσια χρηματική ποινή 12.500 ευρώ από τη δημοσίευση της απόφασης έως την πλήρη συμμόρφωση.
Το Δικαστήριο αιτιολογεί το αυστηρό πρόστιμο με βάση:
- Τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της παράβασης,
- Τον κίνδυνο για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία,
- Την επαναλαμβανόμενη αδράνεια της Ελλάδας σε υποθέσεις διαχείρισης αποβλήτων,
- Και την οικονομική δυνατότητα του κράτους μέλους να καταβάλει τις κυρώσεις.
Ο ΧΥΤΑ Σκοπού βρίσκεται μέσα στα όρια του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, ενός από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα αναπαραγωγής της χελώνας Caretta-caretta στη Μεσόγειο.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις εδώ και χρόνια καταγγέλλουν ότι η παράνομη λειτουργία του ΧΥΤΑ προκαλεί ρύπανση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, διαρροές στραγγισμάτων και επικίνδυνα αέρια, με άμεσο αντίκτυπο στη θαλάσσια και χερσαία ζωή του νησιού.
Ένα ακόμη περιβαλλοντικό «καμπανάκι»
Η νέα αυτή καταδίκη έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά λίστα ευρωπαϊκών αποφάσεων κατά της Ελλάδας για ελλιπή διαχείριση απορριμμάτων και καθυστερήσεις στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Το πρόστιμο των 5,5 εκατ. ευρώ, μαζί με τη συνεχιζόμενη ημερήσια ποινή, αναμένεται να ασκήσει ισχυρή πίεση προς την κυβέρνηση για άμεση αποκατάσταση του χώρου και οριστική λύση στη διαχείριση αποβλήτων στη Ζάκυνθο.
