Ένα ηχηρό πλήγμα στη φιλόδοξη εμπορική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ επέφερε την Τετάρτη ομόφωνα το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ. Το δικαστήριο ακυρώνει βασικούς δασμούς που είχε επιβάλει ο πρόεδρος επικαλούμενος εξουσίες έκτακτης ανάγκης.
Με την απόφαση αυτή, μπλοκάρονται οι φόροι στις εισαγωγές από χώρες όπως η Κίνα, ο Καναδάς και το Μεξικό. Το δικαστήριο τονίζει ότι ο Τραμπ υπερέβη τις εξουσίες του κατά το Σύνταγμα και τους ομοσπονδιακούς νόμους. Η απόφαση αφορά τους λεγόμενους «αμοιβαίους δασμούς» έως 50% που είχαν επιβληθεί στις χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ εμφανίζουν εμπορικό έλλειμμα.
Στην απόφαση αναφέρεται ότι «τα εμπορικά ελλείμματα δεν συνιστούν ξαφνική και απρόβλεπτη κρίση που θα μπορούσε να ενεργοποιήσει το IEEPA». Το δικαστήριο αποδοκίμασε τη λογική της κυβέρνησης ότι η ροή μεταναστών και ναρκωτικών συνιστά αιτία για την επιβολή εμπορικών κυρώσεων.
Η νομική ομάδα του Τραμπ απάντησε άμεσα, ασκώντας έφεση στο Ομοσπονδιακό Εφετείο στην Ουάσινγκτον. Επιδιώκει έτσι να διατηρήσει ζωντανό ένα από τα βασικά σημεία της οικονομικής του πολιτικής. Η απόφαση δεν επηρεάζει τους δασμούς που είχε ήδη επιβάλει ο Τραμπ σε εισαγωγές ξένου χάλυβα, αλουμινίου και αυτοκινήτων. Αυτοί, μάλιστα, βασίστηκαν σε άλλον νόμο, που απαιτεί έρευνα του Υπουργείου Εμπορίου και δεν προσφέρει την ίδια ευχέρεια προεδρικής απόφασης.
Ορισμένοι από αυτούς θεωρούνται ακόμη νόμιμοι, αν και επίσης έχουν αποτελέσει αντικείμενο δικαστικών προσφυγών. Η απόφαση δημιουργεί αναστάτωση στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ και βάζει φρένο στις μονομερείς κινήσεις που επιδίωκε ο Τραμπ. Εταίροι όπως η Ε.Ε., ο Καναδάς και η Κίνα εμφανίζονται πλέον επιφυλακτικοί στο να προχωρήσουν σε παραχωρήσεις. Εταιρείες, από την πλευρά τους, επανεξετάζουν τις αλυσίδες εφοδιασμού.
Τι αλλάζει με το δικαστικό μπλόκο στους δασμούς
Η απόφαση του Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου να μπλοκάρει τους νέους δασμούς του Τραμπ δεν έχει μόνο νομική σημασία. Έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην οικονομία, τις εμπορικές σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών. Με την απόφαση αυτή, οι δασμοί που είχαν ήδη τεθεί σε ισχύ σε μεγάλο εύρος εισαγόμενων προϊόντων από χώρες-κλειδιά παύουν.
Οι δασμοί αυτοί είχαν προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, με πολλές χώρες να απαντούν με αντίμετρα. Μια κατάσταση δύσκολη κυρίως για τις Αμερικανικές εξαγωγές. Τώρα, οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ αναμένεται να επανεξετάσουν τη στάση τους. Η ακύρωση των δασμών θεωρείται σοβαρό πλήγμα για τον Τραμπ, ο οποίος βασίζει μεγάλο μέρος της πολιτικής του ρητορικής σε μια επιθετική εμπορική ατζέντα.
Όπως εξηγούν νομικοί αναλυτές, το δικαστήριο ουσιαστικά χαράσσει όρια στις προεδρικές αρμοδιότητες. Η απόφαση κρίνεται ως προηγούμενο για τον περιορισμό της μονομερούς δράσης στην εμπορική πολιτική.
Οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Πηγές από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει τη νομική ετυμηγορία των ανώτερων αμερικανικών δικαστηρίων πριν προβεί σε οποιαδήποτε παραχώρηση.
