Ο χρόνος για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς θεωρείται περιορισμένος, ενώ οι διπλωματικές κινήσεις κορυφώνονται με έμμεσες συνομιλίες στο Κάιρο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εντείνει την πίεση προς την παλαιστινιακή οργάνωση, προειδοποιώντας ότι δεν θα ανεχθεί καθυστερήσεις — και αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο σκληρότερης αντίδρασης εάν δεν υπάρξει γρήγορη ανταπόκριση.
Στο μήνυμά του, ο Τραμπ χαιρέτισε την προσωρινή διακοπή των ισραηλινών βομβαρδισμών ως «ευκαιρία» για να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ομήρων και για κατάπαυση του πυρός, αλλά ταυτόχρονα τόνισε ότι «όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά» εάν η Χαμάς καθυστερήσει ή αρνηθεί να ανταποκριθεί γρήγορα. «Ας το κάνουμε αυτό γρήγορα. Όλοι θα αντιμετωπιστούν δίκαια», έγραψε χαρακτηριστικά.
Κάιρο: έμμεσες συνομιλίες και αυξημένη κινητοποίηση
Στο Κάιρο αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα έμμεσες συνομιλίες με αντικείμενο την εκεχειρία και την ανταλλαγή ομήρων, με τη μεσολάβηση της Αιγύπτου και τη συμμετοχή διαπραγματευτών από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και αραβικές χώρες. Αντιπροσωπεία της Χαμάς κατευθύνεται προς την αιγυπτιακή πρωτεύουσα, ενώ στην περιοχή μεταβαίνουν και Αμερικανοί και Ισραηλινοί διαμεσολαβητές. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι μπορεί να βρεθούν και παράγοντες όπως ο Τζάρεντ Κούσνερ.
Ισραηλινές πηγές μιλούν για «δραματική εβδομάδα», καθώς και για προσπάθεια του Τελ Αβίβ να επιταχύνει τις συνομιλίες: το Ισραήλ φέρεται διατεθειμένο να προχωρήσει σε ευρείες αποφυλακίσεις κρατουμένων πάνω από 1.700 συνολικά και περίπου 250 ισοβίτες, όπως μεταδίδεται προκειμένου να προσεγγίσει την ελευθερία των ομήρων.
Οι βασικές διαστάσεις της πρότασης — και τα σημεία τριβής
Το προσχέδιο συμφωνίας που υποστηρίζει η αμερικανική πλευρά προβλέπει, μεταξύ άλλων:
- Μαζική απελευθέρωση ομήρων εντός πολύ σύντου χρονικού διαστήματος (72 ώρες από την ενεργοποίηση της συμφωνίας, με δυνατότητα μικρής παράτασης για τον εντοπισμό σορών).
- Απελευθέρωση Παλαιστίνιων κρατουμένων από ισραηλινές φυλακές (περιλαμβανομένων και ισοβιτών).
- Σταδιακή αποχώρηση ισραηλινών δυνάμεων από τη Λωρίδα της Γάζας και ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας.
- Αφοπλισμός και αποστρατιωτικοποίηση της Χαμάς και μεταπολεμικό καθεστώς διακυβέρνησης της Γάζας χωρίς ρόλο για την οργάνωση.
Τα πιο προβληματικά στοιχεία για τη Χαμάς είναι ο αφοπλισμός και ο εξαιρετικά σύντομος χρόνος για την απελευθέρωση όλων των ομήρων όροι που αποδυναμώνουν την διαπραγματευτική ισχύ της οργάνωσης και εγείρουν εσωτερικές αντιρρήσεις στα ηγετικά της κέντρα (Κωνσταντινούπολη, Ντόχα, Γάζα).
Διπλωματικές ισορροπίες και πιέσεις
Η Χαμάς εμφανίζεται διχασμένη: πηγές αναφέρουν ότι ομάδες στη Ντόχα και την Τουρκία είναι πιο «ρεαλιστικές» και ίσως δεχτούν παραχωρήσεις, ενώ η στρατιωτική ηγεσία στη Γάζα δείχνει πιο σκληρή στάση. Η πίεση από την Ουάσινγκτον και τις αραβικές πρωτεύουσες (Κάιρο, Κατάρ, Τουρκία) είναι μεγάλη, καθώς η διεθνής κοινότητα επιδιώκει ταχεία αποκλιμάκωση και την απελευθέρωση των ομήρων.
Από ισραηλινής πλευράς, αξιωματούχοι φαίνεται να προτιμούν την επιτάχυνση της διαδικασίας για τους ομήρους και να μεταθέτουν τις πιο «λεπτές» πολιτικές διαπραγματεύσεις (πλήρης εκεχειρία, διακυβέρνηση Γάζας) για αργότερα αφού πρώτα εξασφαλίσουν την επιστροφή των ανθρώπων τους και τον περιορισμό της Χαμάς.
Τι κρίνεται τώρα
Στο επίκεντρο βρίσκεται η ερώτηση εάν η Χαμάς θα αποδεχτεί έστω ως βάση διαπραγμάτευσης όρους που απαιτούν γρήγορες και επώδυνες παραχωρήσεις. Εάν αρνηθεί ή καθυστερήσει, ο Τραμπ προειδοποίησε ανοιχτά για «επιπτώσεις», αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ δεν θα μείνουν παθητικοί.
Οι επόμενες ημέρες χαρακτηρίζονται κρίσιμες: αν οι τεχνικές συνομιλίες στο Κάιρο προχωρήσουν απρόσκοπτα, η απελευθέρωση ομήρων θα μπορούσε να γίνει «μέσα σε λίγες ημέρες», όπως αναφέρουν ισραηλινές πηγές. Αν όχι, η ένταση και πάλι θα έχει το πάνω χέρι στην περιοχή με απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα και την ευρύτερη σταθερότητα της Μέσης Ανατολής.
